Füzyon enerjisinde tarihi bir eşik daha aşıldı

Yoğunluk ve hapsetme zorluğu
Greenwald limiti nedir?
Potansiyelin kilidi açıldı
Yorumlar

Metin Akpınar

Teknoloji Editörü

Füzyon enerjisinde tarihi bir eşik daha aşıldı — Yıldızlara güç veren süreç olan **nükleer füzyon**, temiz ve sürdürülebilir bir enerji kaynağı olarak büyük umutlar vadediyor. Ancak bunu ticari ölçekte başarmak için bir reaktör içinde son derece sıcak ve yoğun plazma üretmek ve aynı zamanda bu plazmayı stabil bir şekilde hapsetmek gerekiyor. ABD Enerji Bakanlığı altında çalışan **General Atomics**'teki araştırmacılar, plazmayı yüksek yoğunluk seviyesine çıkarmayı ve bunu uzun süre korumayı başardı.

Yoğunluk ve hapsetme zorluğu

Füzyon enerjisinin ticari ölçekte hayata geçirilmesi için daha yoğun ve daha iyi hapsedilmiş plazma elde etmek büyük önem taşıyor. Yüklü parçacıklardan oluşan bir gaz olan bu plazmanın, parçacıklar arasındaki doğal itme kuvvetinin üstesinden gelmek ve atom çekirdeklerinin birleşerek muazzam miktarlarda enerji açığa çıkardığı süreç olan füzyonu başlatmak için yüz milyonlarca santigrat derece sıcaklığında olması gerekiyor.

Güçlü manyetik alanlardan yararlanan halka şeklindeki tokamak reaktörleri, füzyon enerjisinden yararlanmak için önde gelen teknolojilerden biri olarak araştırmalarda sıklıkla kullanılıyor. Ancak tokamak reaktörlerinin süper yoğun plazma üretme konusunda engellere sahip olduğu biliniyor. Buna Greenwald limiti deniyor.

Greenwald limiti nedir?

Füzyon reaksiyonunda plazma basıncı, manyetik alan basıncında belirli bir eşiği aştığında tokamak içerisinde plazmanın muhafaza edilmesi ve reaksiyonun ilerletilmesi bozuluyor veya kararsızlıklara sebebiyet veriyor. Ayrıca bu limitin aşılması, tokamak'ın kendisine de büyük zararlar verebilir.

Daha önceki haberlerimizde aktardığımız gibi, tokamak’lar ve stellarator gibi nükleer füzyon reaktörlerinde amaç, füzyon reaksiyonlarının gerçekleşebileceği ve büyük miktarlarda enerji üretilebileceği koşullara ulaşmak ve bu koşulları sürdürebilmektir. Buradaki en önemli zorluklardan biri, füzyon için gerekli olan aşırı sıcak plazmayı kontrol etmek ve sürdürülebilir halde tutmaktır.

Potansiyelin kilidi açıldı

Tokamak reaktörlerindeki bir diğer engel de plazma içindeki kararsızlıkların yönetilmesi. Bu kararsızlıklar reaktörün iç bileşenlerine zarar verebiliyor. Yeni araştırma sadece Greenwald limitini aşmakla kalmıyor, aynı zamanda bu kararsızlıkları kontrol etmek için potansiyel çözümlerin ipuçlarını da veriyor. Tokamak reaktörlerdeki bir diğer zorluk da plazmanın merkez sıcaklığıyla en dış uçlarındaki sıcaklıklar arasındaki dengeyi koruyabilmek. Füzyonu tetiklemek için çekirdeğin kavurucu derecede sıcak (yüz milyonlarca santigrat derece) olması gerekirken, reaktör duvarlarıyla temas halinde olan kenarın ise hasara yol açmayacak kadar soğuk tutulması gerekiyor. Araştırmada bu zorluğun çözümüne dair potansiyel çözümlere değiniliyor.

Kaynakça https://www.rechargenews.com/energy-transition/-uncharted-territory-dual-fusion-breakthrough-in-generating-denser-and-safer-plasma/2-1-1633987 https://www.nature.com/articles/s41586-024-07313-3 https://www.independent.co.uk/tech/nuclear-fusion-plasma-clean-energy-b2534500.html

Yorum Yaz Paylaş Tweetle

Bu haberi, mobil uygulamamızı kullanarak indirip,
istediğiniz zaman (çevrim dışı bile) okuyabilirsiniz:

Daha Fazla Video

donanimhabercom Instagram Takip Et

Xiaomi'den fütüristik su tabancası

Exadious 1 ay önce

Efsane Türkiye’ye gelse alırım..

E_Y_B_H_P_T 1 ay önce

O ışık efektleri sadece yanlarda değil üstte de olmalıydı. Böylece tabancayı kullanan, kafasını yana eğmek zorunda kalıp, fıtık olmaz. Aynısını küçükken ışıklı ayakkabımda yaşamıştım oradan biliyorum. Ayakkabıma yan bakmaktan düz yürüyemiyordum. Hava atmaktan ziyade o havayı yaşamayı tercih ederim. 7 de olsam 70 de olsam kararım değişmeyecek.