İnce Satırlar
Liste Modu
Döşeme Modu
Sade Döşeme Modu
Blog Modu
TP-Link, Mesh Wi-Fi sistemlerini “Tüm ev Mesh Wi-Fi” başlığında topluyor. Stüdyonuz, ofisiniz, iş yeriniz başlığıyla değil mesela, özellikle ev kullanıcılarını hedefliyorlar. Bilmeyenler için özünde Mesh Wi-Fi sistemi bir router kurulumudur, kullanıcıyı yeri geldiğinde modem+router+sinyal tekrarlayıcı şeklinde karmaşık ve tekrar bağlantı için manuel müdahale gerektiren kurulumlardan kurtaran, evinizde kör nokta bırakmayan bir çözümdür.
Deco X90 ise bu videonun çekildiği tarih itibarıyla TP-Link tarafında alabileceğiniz en güçlü, rakipleri arasında da sayılı ürünlerden biri. Kutusundan ürünlerin kendileri, yeterince uzun kablolarla adaptörleri ki bir dönem jack yerine Deco P7 ile Tip C arayüzünü kullanmışlardı, tahminimce ikisinin da bir takma yönü olmadığından ekstra masraf etmeyi bir daha düşünmediler ve kısa bir RJ-45 kablosu çıkıyor, ürün 3 yıl garantili.
Boyutlar ve tasarım. X90 devasa bir makine, eskilerden Deco P7 ve yine güncel modellerden X60 ile yanyana farkı çok net görüyorsunuz zaten, P7 duvara tavana sabitlenebilir ama X60, X90 bunları düz yüzeylere konumlandırmanız gerek. Renkten kurtarıyorlar ama boyutları itibarıyla bulundukları yerde biraz sırıtabilirler.
Dairesel bir tasarım, iki yüzeyin birbirine kavuştuğu bir dizayna gitmişler. Yüzeylerin buluştuğu yerde aşağıda bir durum LED’i var, mesela kırmızı yanarsa mesela internet yok demek, Deco’lar arasındaki bağlantı koptuysa farklı, cihaz hazır değilse farklı renkte yanıyor, işe yarıyor ama uyuduğunuz mekansa, ışık rahatsız ederse uygulamasından devreden çıkarabilirsiniz.
Arkasına geldiğimizde bir tane Gigabit portu var ama asıl X90’ı kardeşi X60’tan kullanıcısına, kullanıcı ihtiyacına göre kalın bir çizgiyle ayıran 2.5Gbit portu görüyoruz. Artık modemler routerlar olsun, medya sunucuları olsun 2.5Gbit’i daha uyguna ve daha sık görüyoruz, mesela bilgisayarımın anakartı 2.5Gbit destekli, medya sunucum yine öyle olabilirdi ve sık sık cihazlar arasında dosya aktarımı yapan biri olarak faydasını görürdüm. Sadece internet paylaşımı yapacak biri için tabii ki pek bir anlamı yok, 1Gbit internet bağlantısı bile sayısı hanede var.
Donanıma bakacak olursak ki gerçekten, kelimenin tam anlamıyla bakmak isterdim ama bu Deco’ları açıp bakmak için neredeyse kırmak gerekiyor o yüzden maalesef açamadım, içerilerinde 1.5GHz’de çalışan dört çekirdekli bir yonga var. X60’da Qualcomm marka bir yonga vardı ki Qualcomm benim ilk tercihimdir ve 512MB RAM ile geliyordu, X90’ın farklı bir marka yonga kullandığını veyahut geri kaldığını sanmıyorum.
Kurulum gayet kolay, Google Play ve App Store’dan erişilebilir Deco adlı bir uygulaması var. Önce bir hesap açmak gerekiyor, ayarlarınızı bu hesaba kaydetmiş oluyorsunuz, yerel ağ izni veriyorsunuz ve kurulum başlıyor. Bir defa uygulamanın dili Türkçe ama çeviri geliştirilmeli düzeltilmeli, Deco’ye değil Deco’ya gibi gibi. İhtiyacınız olan güç kablosu, ethernet kablosu bunları çıkarın, modemdem köprüleme yapacaksanız modemi kapatın, fiziksel bağlantıyı sağlayıp ikisini de açın, LED durumlarına bakın gibi gibi sizi yönlendiriyor ve kolayca Deco’yu ağınıza eklemiş oluyorsunuz. Bulunduğu mekan ve ağ adı şifresi girildikten sonra makine hazır duruma geçiyor ve etrafındaki henüz eşleştirilmemiş Deco’lara kendi bağlanıyor, işi sizden devralıyor diyebiliriz. Cihaz üzerinde herhangi bir ayar yapmadan önce güncelleme var mı yok mu bakın, her şeyden önce güncellemeyi yapın.
Wi-Fi ayarları ki WPA3 destekli, misafir ağı ayarları, DNS var, DDNS var, IPTV var, Port yönlendirme var, UPNP var ve QOs var, ağdaki cihazların oluşturduğu yüke göre dengeleme yapıyor, öncelik belirleyebiliyor, ağ güvenliğini ölçüp tavsiyeler verebiliyor, istediğiniz siteleri kara listeye alabiliyorsunuz, filtre uygulayabiliyorsunuz ama ekranda gördüğünüz çoğu özellik artık Pro yani aylık veya yıllık ücret mukabili faydalanabileceğiniz şeyler.
Eskiden Trendmicro ile hiçbir ücret ödemediğiniz bir hizmetten faydalanıyordunuz, artık virüs/DDoS koruması, portlara izinsiz girişi önleme, internet süresi sınırlama, trafik istatistikleri, bunun gibi şeyler ücretli hale gelmiş, bu bir eksi tabii. Peki segmenti rakibi, mesela Asus Zenwifi XT-8’e göre fiyatı ne diye sorarsanız %50 civarı daha uygun, durum böyle olunca bence kabul edilebilir bir eksi, zaten uygulaması temel yönetimi sağlıyor.
Teknik özelliklere inelim, 802.11ax, Wi-Fi 6 destekli Triband bir makine, 2 tane 5GHz ve 1 tane 2.4GHz yayını yapabiliyor. 5GHz’de 4804Mbit, 2.4GHz’de 574Mbit’e kadar kağıtüstü hız destekli, gerçek dünya testlerini yapıp göreceğiz. 4 adet entegre anten var içlerinde, ayrıca 2 anten Deco’lar arasındaki iletişimden sorumlu, uygun fiyatlı çözümlerde alıcılar için kullanılan antenler modüller arası iletişim için de kullanılır ama bu performansı düşürür, üst segment ürünlerde iletişim antenleri genelde ayrı oluyor. 4x4 MU-MIMO var, alıcı başına tek sinyal hattı sağlayabiliyor, OFDMA var ve bu da özetle çok sayıda Wi-Fi 6 alıcıyla 8 akış üzerinden eşzamanlı olarak yüksek bantgenişliği demek oluyor.
Gerçek dünya testleri. Öncelikle medya sunucumun sadece Gigabit çıkış verdiğini belirteyim, testler Gigabit sınırlarında yapıldı yani. Bu arada medya sunucum QNAP TS-431P, senelerdir kullanıyorum kendisini, diskler gigabit’in çok daha üzerinde ama dediğim gibi ağ çıkışı Gigabit.. Lakin hayli hızlı Wi-Fi adaptörlerim var, 802.11ac için PCE-AC88 ve 802.11ax için PCE-AX58BT.
AC88 ve Deco X90 ile aynı odada 2.4GHz’de 300Mbit yani 37-38MB/saniye, 5GHz’de ise 870Mbit yani 108MB/saniye civarı. 75 mt2 ve 3 duvar ardından 2.4GHz’de sapıtıyor bağlantı düşüp 0 da oluyor, 40MBit de oluyor, 5GHz’de 30Mbit’e düştüğü yerler var, daha çok 300MBit civarlarında seyrediyor.
PCE-AX58BT ve Deco X90 ile aynı odada 2.4GHz’de 230Mbit yani 29MB/saniye, 5GHz’de tam 1Gbit’i yani 125MB/saniyeyi bile gördü, daha önce denediğim en hızlı mesh Wi-Fi sistemi Asus ZenWifi XT8’den daha da hızlı çıktı. 75mt2 ve 3 duvar ardından 2.4GHz’de PCE-AC88’deki gibi afallıyor ama 5GHz’de 600Mbit yani 75MB/saniye civarlarında seyrediyor yine XT8’den 100Mbit civarı daha hızlı ama dalgalanma daha fazla.
Her bir modül boştayken 7-8W, yük altındayken 12W civarı tüketiyor, rakipleri düşünüldüğünde tüketimi normal. Stabilite anlamında 1 aydır kullanıyorum, her hafta medya sunucuma 200GB civarı veri aktarıyorum, oyun oynuyorum, ortalama 15 civarı cihaz bağlı oluyor. Böyle üst segment bir ürünün zaten sorun çıkarmaması gerekiyordu.
