Tip 1 hastalarının bünyelerinde insülin üretilememesi sorununa çözüm arayan bilim adamları nihayetinde önemli bir gelişme katetti. Çalışmanın detaylarına haberimizde yer verdik.
Günümüzde diyabet adeta bir salgın hastalık gibi yayılmakta. İki çeşiti bulunan bu rahatsızşıüın dah çok Tip 2 olarak bilinen çeşidi gündeme gelse de
Tip 1 hasta sayısı da bir o kadar var. Araştırmacıların yaptığı son çalışma Tip 1 hastaları için ümit vadediyor.
Bilindiği üzere Tip 1 diyabet,
Tip 2’nin aksine otoimmün bir rahatsızlık. Daha çok gençlik çağlarında gelişen bir reaksiyon sonucunda vücut pankreası harap ediyor. İşlevsiz hale gelen
beta hücreleri artık insülin üretemiyor. Bunun sonucunda artan kan glikozu başta
vasküler sistem olmak üzere bir çok sistemi olumsuz etkiliyor. Zaten
diyabetin bir
kalp damar rahatsızlığı olarak anılması da buradan gelmekte.
Mevcut tedavi yöntemlerindeki güçlükler
Diyabetin bu türü için şu anda
farmakoterapinin yanı sıra nakil seçeneği de mevcut. Tabi nakil için hali hazırdaki yetersiz donör sayısının yanı sıra işlemin akabinde hastanın hayatının geri kalanında kullanmak zorunda kalacağı
immünsüpresif ilaçların getirdiği yan etkiler bu seçeneğin ciddi sorunlarından. Diğer yandan ilaç tedavisinde ise gerek hastaya
uygun dozun uygulanması gerekse de
ilaç-hasta uyumsuzlukları bu yolun zorlukları olarak karşımıza çıkmakta.
Gelişim hep aynı aşamada duruyor
Dolayısıyla hastayla uyum gösterecek bir pankreas dokusunun geliştirilmesi bilim adamlarının şu ana dek hedeflediği nokta konumundaydı
. UC San Francisco araştırmacıları da yaptığı kök hücre çalışmada bunu hedeflemişler. Aslına bakılırsa bu grup da diğer araştırmacı ekipler gibi kök hücrelerden pankreasın beta hücrelerini üretmek üzere yola koyulmuşlar.
Daha önceki denemelerde belli bir aşamadan sonra hücrelerin gelişiminin durması ve
pankreas dokusunun beta hücrelerine
farklılaşamaması sonucunda
insülin üreten doku elde edilememekteydi.
Langerhans adacıkları taklit edildi
Bunun üzerine ortadaki engele yönelik çözüm arayışına giren uzmanlar çareyi sağlıklı bir insanın pankreas dokusundaki
Lanherhans adacıkları yapısını taklit etmekte bulmuş. Kök hücreler üzerindeki işlemi bu sefer
yapay odacıklar içerisinde tekrarlayan araştırmacılar daha önceki takılıp kalınılan aşamayı geçerek
olgunlaşmış dokuyu elde edebilmişler hatta yapılan inceleme sonucunda kültür örneğinde henüz tam olarak anlaşılmayan
alfa ve delta hücrelerinin de varlığı saptanmış.
Son olarak uzmanlar fareler üzerinde yaptıkları denemelerde de başarılı sonuç elde ederken ilerleyen dönemde dokuyu insanlara nakledilebilir hale getirmeyi amaçlıyorlar. Eğer çalışma yolunda giderse sadece ABD sınırlarında bile 1.5 milyonu bulan hasta için etkin bir tedavinin önü açılmış olacak.