CRISPR yöntemi transpozonlar ile geliştiriliyor

CRISPR teknolojisi ile DNA düzenlenebiliyor, çeşitli genler tabiri caizse ''kesip-yapıştırma'' işlemi ile değiştirilebiliyor lakin şu ana kadarki çalışmalarda görüldüğü kadarıyla bu ''yapıştırma'' yani gen ekleme işlemi ''kesme'' işlemine göre oldukça başarısız durumda. Ne yazık ki gen ekleme işlemindeki başarı oranı %1 gibi çok düşük bir oranda seyrediyor.

Tam Boyutta Gör

Harvard, MIT, ve the National Institutes of Health kurumlarından bir grup araştırmacı bu hızı artırmak amacıyla deneysel çalışmalar yapmaya başladı. ''Sıçrayıcı genler'' adı verilen ve ilgili genomlara kendilerini hızlı bir şekilde kopyalayabilen genler üzerinde çalışan ekip eğer bu sıçrayıcı gen transpozonlarını geliştirebilirse uygulamanın başarısının da artacağını düşünüyor.

Sıçrayıcı genler yani transpozonlar

 

Transpozonlar, tek bir hücrenin içerisinde bulunan ve sıklıkla bulundukları yerden koparak farklı bölgelere "sıçrayan" gen parçaları olarak tanımlanıyor. Transpozonal sıçramalar, transpozonal bölgelerin önce kendilerini kopyalayıp, sonra bu kopyaların sıçraması şeklinde olabileceği gibi bulundukları yerden koparak yeni bir yere yerleşmeleri şeklinde de olabiliyor.

Yukarıdaki görselde de görüleceği üzere sarı-turuncu-sarı renklerle gösterilen transpozonal element, kendisini kopyalayarak karşı tarafa sıçramış ve normalde birleşik olan mor gen diziliminin ortasına yapışmış durumda bulunuyor.

Tn7 kod adlı transpozon hedeflenen genoma başarı ile nakledildi

Tam Boyutta Gör

 

Araştırmacılar çalışmalarına Tn7 adlı bir transpozonu; CRISPR Cas12 adlı bir çeşit enzim ile birleştirdi ve yeni yapıyı bakteri genomunun belirli kısımlarına ekleyerek başladı. Transpozon aktarım yapılması amaçlanan bölgeye geldiğinde; Tn7 geni delesyona uğramadan genomun içine girdi ve gen başarı ile aktarıldı.

Yeni yöntemin başarı oranı ise %80 olarak belirtildi yani yeni yöntem geleneksel CRISPR yöntemine göre 80 kat daha başarılı bir şekilde uygulanabiliyor.

Gelecekte ''sıçrayıcı genler'' olarak adlandırılan genler ile insan genomundaki hatalı genlerin düzeltilmesi için kullanılabilir lakin yeni yöntemin bakteriler dışındaki organizmalarda işe yarayıp yaramayacağı kesin değil; bu sebeple daha fazla araştırma ve çalışma yapılması gerekiyor

Bu haberi, mobil uygulamamızı kullanarak indirip,
istediğiniz zaman (çevrim dışı bile) okuyabilirsiniz: